ايران

پیروزی دریایی ایران در دماغه میکال

21 اكتبر سال 479 پيش از ميلاد، يك سال و چند هفته پس از جنگ دريايي سالاميس، ناوگان ايران در دماغه ميكال (جزيره آموس) دسته اي از كشتي هاي جنگي سه رديف پاروزن اتحاديه يونانيها را به دام انداخت و نابود كرد. مورخان رويدادهاي نظامي نوشته اند كه با اين فتح، ايرانيان «ناموفق بودن خود در جنگ سالاميس» را تلافي كردند. برپايه همين نوشته ها، در جريان جنگ دريايي دماغه ميكال چند افسر دريايي يونان كه در جنگ سالاميس شركت كرده بودند به اسارت ايرانيان درآمدند و براي تحقيق از آنان و كشف تاكتيك اغفال كننده ای که يونانيان در سالاميس بکار برده بودند، به قلمرو ايران فرستاده شدند.

تصویب قرارداد با کنسرسیوم نفت، و نظر سناتور لسانی: اي کاش، ايران نفت نداشت

29 مهرماه سال 1333 (21 اکتبر 1954) مجلس قرارداد نفت با كنسرسيوم (شرکتهای بزرگ نفتی غرب) را تنها با 5 راي مخالف! تصويب كرد و همه تلاشهاي ملت ايران در دوران حكومت دكتر مصدق و تحمّل تحريم اقتصادي چندساله را برباد داد. در سنا نيز عده مخالفان بسيار كم بود. سناتور لساني كه در زمينه مسئله نفت كتابي نوشته است گفته بود:

     "به سود ايران و ايرانيان بود، اگر نفت نمي داشتند؛ ملت كارآمد، فساد اقتصادي در حد اقل، دمكراسي برقرار و ايران بركنار از اصطكاك منافع قدرتها و بازي هاي آنها بود، روي پاي خود مي ايستاد و آسان نفس مي كشيد و چون ثروت بادآورده اي هم در كار نبود؛ كسي جز دوستداران خدمت به ملت داوطلب مقام دولتي نمي شد و جرائم دولتي هم كمتر اتفاق مي افتاد.".

    وی در تابستان 1355 (1956میلادی) در کلاس آموزش روزنامه نگاری موسسه اطلاعات از این تز خود دفاع کرد و گفت دولت باید برای ادامه بقاء خود به لطف مردم و مالیات آنها نظر داشته باشد [نه، نفت] و مالیات وقتی بیشتر خواهد شد که درآمد مردم و تولیدات کشور بیشتر شود و لذا دولت همه تلاش خودرا در این راه بکار خواهد انداخت و بنابراین، میان مردم و دولت دوستی و سازش برقرار خواهد بود، و واضح است دولتی که درآمد بادآورده از قبیل نفت خام داشته باشد نیاز به حمایت مردم و لطف آنان نخواهد داشت. از وی سئوال شد که اگر ایران نفت نداشته باشد، می شود افغانستان فقیر. افغانستان بخش شرقی ایران بود و بیشتر دانشمندان، اندیشمندان و ادیبان ایران از آن دیار برخاسته اند. لسانی پاسخ داد: "فقر افغانستان نتیجه فرهنگ قبیله ای و کم سوادی است. ناآرامی هایی که در شرق و جنوب شرقی آن سرزمین مشاهده می شود محصول تقسیم قبیله بزرگ پشتون هاست که سیاست لندن با کشیدن خط مرزی «دوراند» آنهارا از هم جدا و میان دو کشور تقسیم کرد و این دو کشور [پاکستان و افغانستان] تا این خط به همین صورت باقی باشد آرامش نخواهند داشت. پشتون ها باید زیر یک پرچم آورده شوند.".

    «تاریخ (گذشت زمان)» درستی اظهارات سناتور لسانی را که یک حقوقدان برجسته بود در هر دو مورد نشان داده است.

روزي که لايحه قانون «از كجا آورده اي؟» به مجلس داده شد ـ ... و اگر دو قانون «ازکجا آورده ای» و «منع مداخله» اجرا می شد ...

29 مهرماه سال 1337خورشيدی (21 اكتبر 1958) دكتر منوچهر اقبال نخست وزير وقت لايحه «از كجا آورده اي» را به مجلس داد كه پس از تصويب به صورت قانون در آمد، اما اجراي آن پس از يكي ــ دوسال، بدون اين كه لغو شود، متوقف شد!.

     طبق اين قانون؛ كاركنان دولت و وابسته به دولت و موسسات عمومی و اعضای خانواده آنان مكلف بودند كه با سند و مدرك ثابت كنند كه اموال خودرا از چه راهي به دست آورده اند و هر سال با پُركردن فُرم هايي، تفاوت دارايي خودرا با سال پيش روشن سازند و يك سازمان دولتی مامور رسيدگي به اين تفاوتها شده بود.

     اين لايحه چند روز پس از لايحه منع مداخله كاركنان دولت و نمايندگان مجلس و اعضای خانواده آنان از مداخله در معاملات دولتي به مجلس داده شده بود.

     با تصويب اين دو قانون گفته شده بود که پس از پنج قرن (از زمان صفويه) فساد اداري - اقتصادي از جامعه ايران محو خواهد شد. تفسیرنگاران یک سوء استفاده مالی بزرگ را که کشف آن در پاییز 1390 (2011) افشاء شده است نتیجه نبود همین دو قانون دانسته و از اینکه چنین جرائمی در یک «جمهوری اسلامی» روی داده که باید اخلاقیات اسلامی و شریعت بر آن حاکم باشد ابراز تعجب کرده اند.

در قلمرو ادبيات

روزنامه نگار، طناز، درام نويس و مبارز سياسي

Giacosa

21 اكتبر زادروز «جيوسپ جياكوسا Giaseppe Giacosa» روزنامه نگار، طناز، درام نويس و مبارز سياسي ايتاليايي است كه در 1847 به دنيا آمد و 59 سال عمر كرد.

    وي كه اصلا بوهمي بود از جواني سري پر شور داشت. در جواني در جنگ با عثماني شركت كرد، زيرا اين دولت را زورگو، فاسد و از عوامل عقب ماندگي اروپاييان مي پنداشت. پس از آن مقيم ميلان و به روزنامه نگاري سرگرم شد و مدتي خبرنگار «كورير دلا سرا» بود. آنگاه با دوستان راديكالش يك روزنامه تندرو به راه انداخت كه پس از مدتي توقيف شد. جياكوسا پس از مدتي به كار نوشتن درام و داستان روي آورد و نخستين نمايشنامه او «حسن Hassan» عنوان داشت كه مورد توجه فراوان قرار گرفت و او را به شهرت رسانيد. از آن پس وي ضمن نوشتن مقاله براي روزنامه ها، داستان نويسي و درام را پيشه اصلي قرار داد و به خلق آثار كم نظير موفق شد.

    در جريان جنگ جهاني اول، طبع نا آرام، جياكوسا را آرام نگذارد و در سال1917 (در 58 سالگي!) به عنوان داوطلب، وارد ارتش ايتاليا شد و در همان سال در ميدان جنگ از اسب به پايين افتاد و از چند نقطه بدن دچار شكستگي استخوان شد و در 1919 براثر همين جراحات درگذشت. با وجود اين جراحات، در طول بستري بودن موفق به نوشتن دو داستان و دهها مقاله شده بود.

   

    ***

   

سال بيلو

 

 در اين روز در سال 1976 «شائول (سال) بيلو» نويسنده آمريكايي متولد كانادا برنده جايزه ادبي نوبل شد. داستانهاي معروف بيلو عبارتند از: قرباني، مرد سرگردان، هرزوگ و ... . بيلو سالها در اروپا به ويژه در پاريس زندگي كرد.

در قلمرو دانش

كاشف درمان سرطان با اشعه ايكس و راديوم

21 اكتبر 1928 دكتر چارلز مايو Mayo اعلام داشت كه با اشعه ايكس و راديوم مي توان از رشد سرطان جلوگيري كرد، سلولهاي سرطاني را از تكثير بازداشت و احيانا برخي از آنها نابود ساخت.

    وي در آن روز گفت كه پس از آزمايش بسيار در لابراتوار خود، اين موضوع را كشف كرده است.

     دكتر چارلز يكي از دو برادر پزشك و فرزند دكتر مايو جراح انگليسي بود كه به آمريكا مهاجرت و مقيم ايالت مينه سوتا شده بودند و در همانجا كلينيك درماني ـ پژوهشي معروف "مايو" را تاسيس كرده اند كه سرگرم بكار است و در درمان بيماري سرطان تخصص دارد.

   

در قلمرو رسانه‌ها

روزنامه ها در عصر اينترنت - تحولات 2004 تا 2008

روزنامه هاي بزرگ (سراسري) آمريكا از 21 اكتبر 2004 بهاي اشتراك(آبونمان ) خود را كاهش داده بودند تا وضعيت مخاطبان عصر اينترنت را ارزيابي کنند. اين کاهش بهاT تنها توزيع خانه به خانه را شامل مي شد. اين نشريات كه قبلا براي تحويل روزنامه در منزل (هوم دليوري) هرهفته سه دلار و پنجاه سنت دريافت مي كردند اين نرخ را به دو دلار و 90 سنت در هفته (هر نسخه حدود 400 تومان) پايين آورده بودند. اين نرخ با بهاي تكفروشي در جعبه ها و يا سوپرماركتها فرق دارد. نرخ تكفروشي ثابت مانده بود که بيشتر از «هوم دليوري» است. از زمان قرار گرفتن اخبار روز در اينترنت از دست اول، تيراژ روزنامه ها افزايش نيافته بود.

    تجربه کاهش بهاي روزنامه ها (در قسمت تحويل خانه به خانه) در وضعيت تيراژ موثر واقع نشد و لغو گرديد و روزنامه ها بالعکس بر بهاي فروش افزودند بگونه اي که روزنامه کمتر از يک دلار در آمريکا وجود ندارد.

     در پي ناموفق بودن اين تجربه، برخي از اصحاب نظر در حرفه روزنامه نگاري پيشنهاد کردند كه در عصر اينترنت، اينك آن زمان فرارسيده است كه نشر روزنامه از لحاظ محتوا مورد تجديد نظر كلي قرار گيرد و بر پايه حوصله (وقت)، خواست و معلومات مخاطبان قرن 21 استوار شود زيرا که برغم وجود اينترنت و خبررساني فوري از طريق آن و آسان بودن دسترسي به آن حتي از طريق تلفن موبايل (سلفون)، روزنامه ها روش قرن 19 را در تهيه و نگارش مطالب رها نساخته اند و بايد در عرضه خبرها روش ساده و خلاصه نويسي همراه با عکس هاي متعدد را در پيش گيرند و بر ميزان فيچر و مقاله هاي تحليلي و تفسيرهاي خود بيفزايند و ستونهاي ثابت را به افراد شناخته شده و معروف بسپارند و کاريکاتور بيشتري چاپ کنند و جاي بيشتري نيز به اظهار نظر مخاطبان (نامه به سردبير) بدهند.

    در اکتبر 2008 اعلام شد که با درپيش گرفتن اين روش (که دربالآمد) و برغم افزايش بهاي تکفروشي و کاهش صفحات، وضعيت تيراژ پس از چند سال قرارداشتن در سرازيري بهتر شده است. اينک توجه به يک روزنامه بستگي به مطالب غيرخبري و عمدتا آموزشي اش و ميزگردهايش دارد. برخلاف گذشته، از آغاز سال 2008 روزنامه هاي گرانتر اهميت و وزن بيشتري به دست آورده اند و ميزان صفحات، ديگر ثابت نيست و برحسب دريافت آگهي کم و زياد مي شود.

ساير ملل

جنگ دريايي ترافالگار

نلسون

21 اكتبرسال 1805، روزي است كه جنگ درياييTrafalgarترافالگار ميان ناوگان فرانسه و اسپانيا از يك سوي و ناوگان انگلستان از سوي ديگر در اين دماغه واقع در آبهاي اسپانيا روي داد و به پيروزي ناوگان انگلستان پايان يافت، ولي ضمن آن «نلسونNelson» دريا سالار انگليسي و فرمانده ناوگان اين كشور در كشتي خود «ويكتوري» هدف گلوله يك سرباز دريايي فرانسه قرار گرفت و كشته شد.

    در اين جنگ كه ناپلئون مايل به شركت در آن نبود تلفات سنگين به طرفين وارد آمد و 20 كشتي فرانسوي و اسپانيايي غرق و يا تصرف شدند. جمع كشتي هاي انگليسي درگير در اين جنگ 27 فروند گزارش شده است. ناپلئون قبلا به افسران نیروی دریایی خود گفته بود: این جنگ یک ریسک است. اگر ما شکست بخوریم دریاها را و در نتیجه تجارت و نيز دوستان دوردستمان را از دست خواهیم داد.

     انگلستان از زمان پيروزي در نبرد ترافالگار تا قرن بيستم، در جهان برتري دريايي داشت. تا نيمه قرن بيستم، انگليسي ها در سالروز پيروزي ترافالگار مراسم برپا مي داشتند.

زادروز آلفرد نوبل مخترع ديناميت و نگاهی کوتاه به انتقاد از جوائز نوبل که داوران انحصاری آنها آلوده سیاست شده اند

آلفرد نوبل

21 اکتبر 1833 «آلفرد نوبلAlfred Nobel» کارخانه دار سوئدی و مخترع ديناميت و تی. ان. تی به دنيا آمد و چون از این اختراع که ممکن است در کشتن انسان بکار رود پشیمان شده بود سرانجام اموال خود را وقف دادن جوائز به کساني کرد که در طول هر سال در رشته خود بيش از ديگران به بشر خدمت کرده باشند.

     مهندس نوبل که فارغ التحصيل روسيه در رشته مهندسی و شيمی بود در ژوئيه سال 1867 «ديناميت» را اختراع كرده بود.

     «نوبل» كه در شهر استكهلم و در يك خانواده سوئدي صنعتگر و سرمايه دار به دنيا آمده بود پس از فراغت از تحصيل در 20 كشور به تاسيس شعب كارخانه اقدام كرد.

     آزمايشگاههاي كارخانه هاي او در نيمه دوم قرن 19 موفق به 350 اختراع و طرح تازه شده بودند از جمله ساخت ماده منفجره «تي. ان. تي».

     وي از راه توليدات شيمياتي داراي ثروتي چشمگير شده بود، ولي از آنجا كه احساسي لطيف داشت و دست به قلم بود از اين كه چند نوع ماده منفجره ساخته بود كه ممكن بود در كشتن انسان و تخريب ابنيه از آن استفاده شود دچار نوعي عذاب وجدان و عدم رضايت از خود شده بود و چون چاره اي به نظرش نمي رسيد سرانجام تصميم گرفت كه ثروت خود را وقف دادن جايزه به كساني كند كه در هر سال بزرگترين خدمت را به بشريت كرده باشند. وی برای تحقق اين منظور، يك موسسه مشترك سوئدي ـ نروژي را مامور اين كار كرد و ضمن وصيتنامه اي كه در 27 نوامبر 1895 در پاريس تنظيم كرد همه اموال و درآمد كارخانه هايش را در اختيار آن موسسه قرارداد و برپايه نظر خود طرحي را به موسسه داد. آلفرد نوبل سال بعد در دهم دسامبر 1896 با وجداني نسبتا آسوده از اين عمل خود درگذشت.

     موسسه اهداي جوايز سالانه نوبل از محل دارايي و درآمد كارخانه هاي آلفرد نوبل پس از تنظيم سازمان و ضوابط مربوط، از 27 ژوئن سال 1900 كار خود را آغاز كرد كه اين كار ادامه دارد. از نیمه قرن بیستم و پس از ابرقدرت شدن آمریکا، اصحاب نظر توزیع جوائز نوبل را زیر ذرّه بین قرارداده اند و از آن پس بارها اخطار داده اند که داوران و به ویژه نروژی ها نظامنامه جوائزرا که این جوائز قبلا دارای پرستیژ ویژه بود با سیاست آلوده ساخته و لازم است که داوران از دانشمندان و اندیشمندان سراسر جهان انتخاب شوند و داور نروژی و سوئدی صرفا کافی نیست و ادامه کار، ارزش جوائز را به صفر خواهد رساند. این انتقادها شصت سال است که به نتیجه نرسیده است. در سال 2009 دادن جائزه صلح نوبل به باراک اوباما رئیس جمهور تازه کار آمریکا، با واکنش تند رسانه ها حتی رسانه های آمریکا رو به رو شد زیرا که وی در دو جنگ درگیر است، می خواهد نیروی نظامی بیشتری به افغانستان بفرستد و تا آن روز برای صلح هنوز کاری نکرده بود و ....

آغاز تاکتیک کامیکازی در جهان و حملات هوایی انتحاری

21 اكتبر 1944و درجريان جنك جهاني دوم، يك هواپيماي نظامي امپراتوري ژاپن كه مقداری زیاد مواد منفجره در بدنه آن جاسازي شده بود و مخازنش پر از بنزین بود در خليج «لي تي» واقع در مجمع الجزاير فيليپين خود را به رزمناو سنگين استرالیایی به نام «استراليا» كوبيد و آن را از كارانداخت. در اين حمله هوائي انتحاري، فرمانده كشتي و سي تن از افسران و ملوانان آن كشته شدند. با اين حمله، تاكتيك «كاميكازي» وارد عمليات نظامي در جهان شده است، زیرا که نخستین حمله از این دست بوده است. در اين نوع حمله هوايي، خلبان داوطلب خودکشی است و نیروی دریایی ژاپن همیشه دهها خلبان آماده خودکشی در دسترس داشت. دومین حمله کامیکازی 24 اکتبر ـ سه روز بعد و سومین آن 25 اکتبر و در همان آبها صورت گرفت. در طول جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشتی های آمریکا و انگلستان و متحدانشان به این طریق ازمیان رفتند ازجمله ناو هواپیمابر آمریکایی «امانی بی». پرونده عملیات کامیکازی بسته نشده و ارتش بسیاری از کشورها در لحظه ضرورت آماده استفاده از این تاکتیک و همچنین تاکتیک «اژدر انسانی» در دریا هستند. واژه کامیکازی (کامیکازه) از دو کلمه «باد» و «ملکوت» ساخته شده و چنین بادی در قرون وسطی کشتی مغولها را که عازم تصرف ژاپن بودند غرق کرده بود..

ناو "استراليا"

 

ناوچه مصري ناوشكن اسراييلي را غرق كرد

 

 

اين ناوچه موشك انداز مصري به نام «اسيوت» 21 اكتبر سال 1967، در آبهاي شمالي مصر ناوشكن اسرائيلي «اٍلات» را با پرتاب يك موشك دريا به دريا ساخت شوروي غرق كرد و باعث شهرت تسليحات شوروي و دقت بكارگيري سلاحهاي پيشرفته از سوي مصريان شد. غرق اين ناوشكن تنها پيروزي دريايي اعراب در طول دو جنگ (از سه جنگ) بر اسرائيل بود. در پي غرق «الات»، از آنجا كه در جهان موازنه نيرو برقرار بود، قدرتهاي بزرگ به ميانجي گري پرداختند و مانع ادامه جنگ بيش از شش روز شدند.

روزي که ميكويان درگذشت

آناستاس ميكويان كمونيست قديمي و يك زمان رئيس شوراي عالي شوروي (رئيس جمهوري) 21 اكتبر سال 1978 در 83 سالگي درگذشت. وي بسال 1895 در ارمنستان به دنيا آمده بود.

    ميكويان در جواني در تفليس به تحصيلات مذهبي (نستوري) پرداخته بود كه پس از فوت والدينش مجبور به كارگري كردن شده بود. وي بعدا در باكو به صف بلشويكها پيوسته و به انتشار يك روزنامه انقلاب كمونيستي پرداخته بود. پس از پيروزي كمونيستها در انقلاب و جنگ داخلي متعاقب آن، ميكويان مدارج ترقي را در حزب و دولت شوروي به سرعت پيمود و به دليل هوشمندي و انعطاف پذيري ويژه اش، گرفتار تيغ پاكسازي هم قرار نگرفت و از رياست كميته محلي به عضويت دفتر سياسي و كميته مركزي و شوراي عالي تا رياست اين شورا دست يافته بود.

   

غارت روسيه در پي فروپاشي - خودورکوفسکي در روسيه ثروتش را از کجا آورده بود؟!

خودوركوفسكي

يك داديار در دستگاه قضايي مسكو 20 اکتبر 2003 بار ديگر براي «ميخائيل خودوركوفسكي» ثروتمند روس و رئيس سابق كمپاني نفتي «يوك%D