اوراق تاریخ

در سال 1933 با پیدا شدن چند سفال زیبا در پاریس و شناخته شدن محل اکتشاف این ظروف در سیلک کاشان مشاوره موزه ملی فرانسه بر ان شد تا در اکتبر همان سال مجوز حفاری در این منطقه مهم را اخذ کند و هیئت فرانسوی به سرپرستی پرفسور رومن گیرشمن مامور حفاری در سیلک گردید.این هیئت باستان شناسی طی سه سال (1933-1934-1937) تپه ها را مورد کاوش قرار دادند و بلافاصله در سال 1938 تحقیقات خود را در دو جلد تحت عنوان سیلک کاشان به زبان فرانسوی در پاریس منتشر نموداند.بعد از گذشت 70 سال از کاوش های انجام شده توسط هیئت فرانسوی طرح بازنگری به سرپرستی دکتر صادق ملک شهمیرزادی در طی سالهای 1380تا 1385 در دو تپه شمالی و جنوبی انجام گرفت که تحقیقات انجام شده در مسیر انتشار است.

نتایج به دست آمده از کاوش ها بر روی تپه های سیلک تمدن ان را به شش دوره فرهنگی متمایز تقسیم می کند که عبارتند از:

دوره اول و دوم:

این دوره مربوط به قدیمی ترین و یا اولین ساکنان تپه شمالی است که حدود هفت هزارسال پیش شکل گرفته بود.بر اساس گزارش گیرشمن ساکنان اولیه در کلبه های موقت که آنها را با نی و شاخه می ساختند و روی ان را با گل می پوشاندند زندگی می کردند. سپس خانه ها را با دیوار های چینه ای و در دوره دوم با خشتهای ساخته و شکل داده دست خویشتن می ساختند. مردم ساکنمردم ساکن تپه های شمالی ظروف سفالی خود رااحتمالا در گورهای ابتدای می پختند. در دوره دوم اول بر نقشهای هندسی سطوح سفالها را با نقوش گیاهی وحیوانی نیز تزیین می کردند. مردمان این دوره به شکار کشاورزی وشبانی می پرداختن و همچنین با یافتن رگهای طبیعی مس و ستخراج انها را برای ساختن زیور الات کوچک بکار می بردند. مردم سیلک مردگان خود را بصورت جمع شده در حالی که سطح بدن انها را با قشر نازکی از محلول گل اخرا پوشش می دادن به همراه هدیه های به زیر کف منازل خود دفن می کردند

دوره سوم :

در حدود 6100سال پیش ساکنان تپه های شمالی محل سکونت خود را ترک کرده واحتمالا عده ای از انها در فاصله حدود 600متری جنوب تپه های شمالی ساکن شدن(تپه جنوبی نام دارد).در این دوره خانه ها با خشتهای مستطیل شکل ساخته می شد و فرهنگ دفن مردگان به صورت دوره قبل بوده .در اواسط دوره سوم مردم از چرخهای سفال گری سود می جوستن و سفالها کوره های مخصوص که حرارت انها قابل کنترل بود پخته می شدو در تزیین انها علاوه بر نوقش قبلی از نقوش انسانی نیز استفاده می شد. تحقیقاهای گیاه شناسی نمایان گر ان است که کاشان در این دوره دارای اب وهوای معتدل بوده است. در این دوره صنعت گران سیلک روش استخراج نقره از سنگ معدن را فراگرفته و اشیاء زینتی و زیورالات را از نقره می ساختن . یکی از مهمترین پدیدهای فرهنگی اواخر دوره سوم استفاده از مهر های مسطح است .

دوره چهارم:

این دوره که از حدود 5000سال قبل اغاز شده وتا حدود 4500سال ادامه داشته به نام دوره اغاز نگارش یا اغاز دوره شهر نشینی یاد می شود. مهمترین تحول فرهنگی این دوره پیراپش خط و نگارش به صورت اولیه دانست.در این دوره از مهرهای استوانه یا سیلندری که منقوش به اشکال حیوانی یا هندسی بود استفاده می شود.که نمایان گر پیشرفت تجاری وبازرگانی در ان دوره بوده است به علت شرایط مساعد زندگی رشد جمعیت روند افزایشی به خود گرفت.

دوره ینجم :

این دوره که تاریخی در حدود 3200سال پیش دارد . مربوط به مهاجرت مهاجریم جدید به سیلک است . مهمترین فرهنگ این اقوام ساخته ظروف سفالی خاکستری رنگ است. معماری این مهاجران به روی بقایای ساختمانهای دوره قبل ساخته شد.فرهنگ خاک سپاری مردگاه دگرگون شد و این دوره اغاز استفاده از گورستانهای مجزا بود . گورستان مردم(گورستان الف) این دوره در 200متری جنوب تپه های جنوبی قرار داشت که امروزه به کلی تخریب شد است وتنها 15 قبر از مجموع این گورستان توسط کاوش گران فرانسوی مورد کاوش قرار گرفته و همچنین همچنان به دلیل اعتقاد به زندگی بعد از مرگ در کنار مردگان خود اشیاء سفالی ابزار اهنی و مهر و...قرار می دادن .

دوره ششم:

در تپه های جنوبی که بین سالهای 2800و2900سال متعلق به مردمانی بود که مردگان خود را در گورستان 250متری غرب تپه جنوبی (گورستان ب) دفن می کردن . به عقید گیرشمن انها مهاجران جدید بودن که در تپه های جنوبی ساکن شدند. در این دوره سطح کل تپه مسطح شد ودر نتیجه معماری دوره ینجم به طور کل از بین رفته. در این دوره فرهنگ خاکسپاری کمی دگرگون شد و علاوه بر عمال قبلی چاله گورها را به شکل تپه در می اوردن و برخی از این گورها با سنگهای تراش خورده و یا اجرهای بزرگ پوشانده می شود که احتمالا نمایانگر منزلت مردگان بوده است . مجموع 200قبر از این دوره توسط هئیت فرانسوی مورده کاوش قرار گرفته است. از شاخسهای دوره ششم ظروف سفلی است که کاربرده تدفینی داشته اند بعضی از این ظروف لوله دار و یا شکل حیوانات وپرندگان هستن. سطوع انها با نقوش هندسی،حیوانی و انسانی تزئین شده است.