تاريخ چيست؟

 

پروفسور "کار" مورخ نامدار انگلیسی و خالق اثر معروف :

" تاریخ هنر دیدن گذشته است و به منظور آگاهی از

استعداد و توانایی هایی که حال دارد یا می تواند به آن برسد"

 

 

. کالینگوود:

 " تاریخ چیزی به جز تاریخ اندیشه و تفکر انسان ها در گذشته نیست."

 

هنگامي كه لفظ تاريخ استعمال مي­شود، ممكن است منظور گوينده، دانش

 تاريخ باشد كه نام يك علم است و يا حوادث و وقايع انساني در گذشته

 باشد كه موضوع علم تاريخ است.

متفكران زيادي متوجه اين اشتراك لفظي و لزوم تفكيك آن هنگام بحث از تعاريف

 و مفاهيم تاريخ بوده و آن را بيان داشته­اند.

مرحوم دكتر" شريعتي" در اين زمينه مي­نويسد:

«در موضوع «تاريخ» تناقضي در لفظ است، هم در لفظ تاريخ در ادبيات

فارسي و عربي و هم در همين لفظ در معادل انگليسي، فرانسه و آلماني­

اش. در هر دو فرهنگ، دو مفهوم مختلف تحت يك كلمه به كار مي­رود. مي­

دانيم كه يك «علم» وجود دارد و يك «موضوع علم»؛ مثلاً زمين، آسمان،

عناصر و روان، موضوع­هاي علم است و زمين­شناسي، هيأت، شيمي،

جامعه­ شناسي و روان­شناسي، «خود علم». كلمه­ ي طب داريم كه نام علم

 است و موضوعش بدن انسان و بيماري­هاي بدن انسان است؛ بنابراين

موضوع اين علم، لفظي به نام «بيماري­هاي بدن» دارد و خود علم لفظ

ديگري به نام «طب»، اما در تاريخ، هر دو مفهوم، يعني «موضوع تاريخ» و

 «خود علم تاريخ» در يك لفظ مشترك «تاريخ» بيان مي­شود»

 

منسوب  به اقبال لاهوری:

چیست تاریخ ای زخودبیگانه ای

داستانی؟ قصه ای ؟ افسانه ای؟

این تورا از خویشتن آگه کند

آشنای کار و مرد ره کند.