بنیان گذار فرقه بابیه، سید علی شیرازی است.او جوان تاجری بود كه در شیراز ادعا كرد كه همه جهان در انتظارش هستند او ملقب به باب بود لقب باب از این جهت است كه او اظهار می كرد مقصد اصلی اش آن است كه مردم را برای ظهور كلی الهی بعد از خود آماده كند و باب یعنی دروازه ارتباط با امام زمان علیه السلام. از این جهت پیروانش به بابیه معروف شدند. پس از مرگ سید كاظم رشتی، كه جانشین شیخ محمد احسایی پیشوای فرقه شیخیه بود مریدان او به دنبال جانشینی بودند. سید علی محمد در این موقعیت خود را باب امام دوازدهم معرفی كرد و برخی از پیروان سید كاظم هم از او تبعیت كردند سید علی محمد به تدریج ادعای مهدویت و سرانجام نبوت نمود او بعد از این اعلام از طرف روحانیون بزرگ شیعه طرد شد و چندین بار تـوسط حـكومـت وقـت دستـگیر و هر دفـعه از گـذشـته خـود ابـراز ندامت نمود لكن هر بار توبه را می شكست و دوباره تبلیغ را شروع می نمود. در سال 1263 یك نشست تاریخی در حضور ناصرالدین میرزا كه در آن هنگام ولیعهد بود و روحانیون آن دوره و باب صورت گرفت و سوالاتی از باب پرسیده شد كه او به هیچكدام از این سوالات نتوانست به درستی پاسخ دهد و جوابهای وی كه ادعای مهدویت می كرد بسیار نابخردانه بود. متن این نشست و توبه نامه وی هنوز در موزه مجلس شورای اسلامی موجود می باشد به طوری كه بعدها خود بهاییان سعی در پنهان كردن آن سند تاریخی داشتند تا اینكه چندی بعد در میدان عمومی تبریز به فرمان امیر كبیر تیر باران شد. و جسدش به گفته بهاییان در کوه کرمل مشرف بر خلیج حیفا در اسرائیل مدفون گردید كه در بین بهاییان به نام مقام اعلی معروف شده است .


فرقه بهائیه منشعب از فرقه بابیه است و بنیان گذار آن میرزا حسینعلی نوری معروف به بهاءالله است. او از خانواده نجبا و اشراف ایران بود كه نسب او به پادشاهان ساسانی می رسید. او از پیروان و مبلغان باب بود و برادر كوچكتری هم به نام میرزا یحیی (صبح ازل) داشت كه ادعا می كرد طبق وصیت نامه باب جانشین اوست و از این رو پس از مرگ باب عده ای او را جانشین باب دانستند لكن به جهت سن كم میرزا حسینعلی زمام كارها را به دست گرفت.
از آنجا كه باب به ظهور فردی پس از خود با مقام (من یظهر الله) نوید داده بود افراد زیادی ادعای چنین مقامی كردند كه توسط بهاء الله و میرزا یحیی كشته شدند و از اینجا نزاع اصلی در میان بابیان آغاز شد. بابی هایی كه ادعای حسینعلی را نپذیرفتند و بر جانشینی یحیی باقی ماندند ازلی نام گرفتند و پیروان حسینعلی (بهاء الله) بهائی خوانده شدند.

میرزا حسینعلی مقامات زیادی برای خود ادعا كرد كه مهمترین آنها مقام الوهیت و ربوبیت بود. او همچنین ادعای شریعت جدیدی نمود و كتاب اقدس را نگاشت . مهمترین كتاب بهاء الله ایقان بود كه در آخرین سالهاى تبعیدش در بغداد نوشته است . از بغداد هم به استانبول و از آنجا به ادرنه و بالاخره به عكا واقع در اسرائیل تبعید شد و برادر وی میرزا یحیی هم به قبرس تبعید گردید كه هم اكنون نیز بعضی از پیروانش كه به نام ازلی نام گرفتند در آنجا زندگی می كنند.


پس از مرگ میرزا حسینعلی كه در بهجی در شمال عكا رخ داد پسر بزرگش عباس افندی ملقب به عبدالبهاء جانشین وی شد. او سفرهای متعددی به اروپا و آمریكا كرد و در این سفرها با انگلستان رابطه نزدیكی پیدا كرد بطوری كه لقب Sir را از دولت انگلستان دریافت كرد . پس از عبدالبهاء شوقی افندی فرزند ارشد دخترش بنا به وصیت وی جانشین او شد. او فارغ التحصیل دانشگاه بیروت و آكسفورد بود و نقش عمده ای در توسعه بهائیت داشت و نامبرده فرمان تاسیس بیت العدل اعظم را در سال 1963 صادر کرد. این مركز در دامنه كوه كرمل قرار دارد و متشكل از یك هیئت 9 نفره است كه هر پنج سال یكبار عوض می شوند و مركز اداره امور بهائیان در سراسر جهان است. عبادتگاههای آنها به مشرق الاذکار معروف است. هرچند از نظر هندسى هریک از بناها با یکدیگر مختلف هستند ولى از لحاظ معمارى یک اصول کلى در آنها مراعات مىشود- همه داراى ۹ طرف و یک تالار مرکزى گنبد مانند هستند.

عکس شماره یک : تصویری از عبدالبهاء
عکس شماره دو : آرامگاه باب ( مقام اعلى) کوه کرمل، حیفا، اسرائیل
عکس شماره سه : نمایى از آرامگاه بهاءالله ( روضه مبارکه) در نزدیکى عکّا، اسرائیل

باران موسوی :: ko_mousavi@hotmail.com