دهم ژانویه زادروز تاریخنگار بنام انگلیسی جان اکتون John Acton است که لقب «سر Sir » از دولت متبوع گرفته بود.

وی در سال 1834 به دنیا آمد و در تاریخنگاری نوآوری متعدد بوجود آورد.
اکتون که 19 ژوئن 1902 فوت شد تاریخ عهد جدید و معاصر (از 1453 تا 1902)
را مورد توجه قرار داده بود و کوشش داشت که در تالیفات خود از نتایج رویدادها
پند و اندرز استخراج کند و عنوان فصول نوشته هایش قرار دهد که شماری
از آنها از این قرارند: ـ قدرت تمایل به فساد و زورگویی در فرد پدید می آورد و هرچه قدرت
بیشتر باشد تمایل زورگویی بیشتر خواهد بود (که از این بابت باید مراقب
خود و خویشتندار باشد).
ـ یک قدرتمدار باید بداند که پلیس تاریخ در تعقیب اوست و «تاریخ»
تخته سیاه کلاس درس نیست که بشود آن را پاک کرد (مواظب رفتار و گفتار
خود باشد و از قضاوت تاریخ بهراسد).
ـ چاپلوسان و نیرنگبازان سران و مقامات ارشد را هدف قرار می دهند
و به هر راهی متوسل می شوند تا به او نزدیک شوند و پیرامونش را بگیرند
و وی را از مردم و واقعیات دور می سازند.
ـ رای دهندگان در هر انتخابات پارلمانی نباید اکثریتی بسازند که زورگو شود.
ـ آهای رای دهنده: پیش از رفتن به پای صندوق رای مجسم کن که وکالت و
اختیارات را به چه کسی می سپاری؛ باید روانشناسی این فرد را بدرستی بدانی.
- نامزد ریاست دولت باید قبلا رای دهندگان را از انتصاباتش آگاه گرداند زیرا
که دولت یک مجموعه است نه فرد.
ـ دشوارترین وظیفه یک رئیس دولت یافتن افراد شایسته است و نباید در این
امتحان مردود شود.
- تاریخ روح را روشن می سازد، توان اندیشیدن را بالا می برد و فرد را دورنگر
می کند. اکتون حکومت فدرال را بهترین نوع حکومت می داند و می گوید که اگر نشود
یک کشور را فدراسیون کرد دست کم باید اختیارات مقامات محلی و منطقه ای
را تا سرحد استقلال افزایش داد. نباید چشم و گوششان متوجه پایتخت و
رئیس دولت باشد؛ دست روی دست بگذارند و انتظاربکشند.
بیوگرافی نویس «اکتون» نوشته است که که گلدستون نخست وزیر انگلستان
عمیقا تحت تاثیر اندرزهای آن مورخ بود که افکار او عمدتا در «تاریخ آزادی»
آمده است.
http://www.iranianshistoryonthisday.com |